Hướng dẫn chi tiết thủ tục xin Giấy chứng nhận An toàn thực phẩm tại TP.HCM

Xin giấy chứng nhận an toàn thực phẩm (ATTP, hay giấy phép VSATTP) là chứng nhận do cơ quan nhà nước cấp cho cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm khi đã đáp ứng đầy đủ các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Theo Luật An toàn thực phẩm 2010 và Nghị định 15/2018/NĐ-CP, mọi cơ sở chế biến, kinh doanh dịch vụ ăn uống (nhà hàng, quán ăn, căng-tin, bếp ăn tập thể…) phải có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP trước khi hoạt động kinh doanh.

Giấy chứng nhận ATTP có giá trị 3 năm kể từ ngày cấp và cần được gia hạn trước khi hết hạn để duy trì hoạt động hợp pháp. Việc đăng ký cấp Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm là bước quan trọng giúp cơ sở đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn vệ sinh, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và xây dựng uy tín thương hiệu.

Đối tượng và điều kiện xin Giấy ATTP

Theo Điều 11, 12 Nghị định 15/2018/NĐ-CP, hầu hết các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm đều bắt buộc phải xin giấy phép an toàn thực phẩm trước khi đi vào hoạt động. Chỉ trừ các trường hợp được miễn trừ sau đây, cơ sở thuộc diện trên phải đăng ký cấp chứng nhận ATTP:

• Sản xuất ban đầu nhỏ lẻ: Những hộ gia đình, cá nhân sản xuất nông sản, thủy sản chưa qua sơ chế quy mô nhỏ;
• Kinh doanh không có địa điểm cố định: Ví dụ bán hàng rong, quán ăn di động;
• Sơ chế, kinh doanh nhỏ lẻ: Các cửa hàng, quầy hàng bán lẻ quy mô rất nhỏ;
• Thực phẩm đóng gói sẵn: Kinh doanh hàng hóa thực phẩm đã qua chế biến và đóng gói sẵn;
• Cơ sở đã có chứng nhận ATTP tương đương: Ví dụ Giấy chứng nhận thực hành sản xuất tốt (GMP), HACCP, ISO 22000 còn hiệu lực;
• Trường hợp khác theo quy định: Nhà hàng trong khách sạn được xếp hạng sao, bếp ăn tập thể chưa đăng ký ngành nghề thực phẩm…;

Đa số nhà hàng, quán ăn hoặc cơ sở sản xuất thực phẩm tại TP.HCM đều phải thực hiện thủ tục xin cấp giấy chứng nhận VSATTP nếu đủ điều kiện và không thuộc diện miễn nêu trên. Cần lưu ý, nếu sử dụng cụ thể điện tử hay giấy thì tên Giấy chứng nhận sẽ do cơ quan có thẩm quyền quy định; tuy nhiên về nội dung pháp lý, đây luôn là “Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm”.

Điều kiện về cơ sở vật chất và nhân sự

Hình minh họa: Đoàn kiểm tra Sở ATTP đang kiểm tra điều kiện vệ sinh tại bếp ăn nhà hàng.

Bếp ăn và khu vực chế biến thực phẩm của cơ sở phải đảm bảo vệ sinh tuyệt đối, tuân theo quy trình một chiều từ nhập nguyên liệu đến thành phẩm nhằm ngăn ngừa nhiễm bẩn chéo.

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, tường, trần và sàn phải chống ẩm mốc, có độ bền vệ sinh cao. Trang thiết bị, dụng cụ chế biến cần dễ dàng làm sạch và phải chia tách riêng biệt giữa thực phẩm sống và chín. Các biện pháp kiểm soát côn trùng, chuột và động vật gây hại cũng là yêu cầu bắt buộc: cơ sở phải đảm bảo không để các đối tượng này xâm nhập khu vực chế biến, đồng thời không sử dụng hoá chất độc hại trong khu vực sản xuất.

Bên cạnh đó, nhân sự trực tiếp chế biến và kinh doanh thực phẩm cũng phải đáp ứng điều kiện an toàn. Chủ cơ sở và mọi nhân viên trực tiếp tham gia chế biến (đầu bếp, phụ bếp…) cần được tập huấn về kiến thức ATTP và có chứng nhận hoàn thành khóa học do cơ quan chức năng cấp.

Mỗi người này đồng thời phải có Giấy xác nhận đủ sức khỏe từ cơ quan y tế cấp quận/huyện trở lên, khẳng định không mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm (như tả, lỵ, viêm gan, lao phổi, tiêu chảy cấp…). Những giấy tờ này là bắt buộc trong hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận ATTP.

Hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận ATTP

Bộ hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP bao gồm các giấy tờ theo quy định tại Nghị định 155/2018/NĐ-CP và hướng dẫn hiện hành. Cơ bản bao gồm:

• Đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận ATTP: theo Mẫu số 01 (Ban hành kèm Nghị định 155/2018/NĐ-CP). Đơn do chủ cơ sở khai thông tin đầy đủ về doanh nghiệp/hộ kinh doanh, cam kết tuân thủ điều kiện ATTP.
• Bản sao công chứng giấy đăng ký kinh doanh: có ngành nghề phù hợp với lĩnh vực thực phẩm hoặc dịch vụ ăn uống.
• Bản thuyết minh về cơ sở vật chất và thiết bị: mô tả chi tiết về quy trình sản xuất, kho bảo quản, trang thiết bị máy móc, các biện pháp vệ sinh và kiểm soát côn trùng, nhằm chứng minh cơ sở đảm bảo điều kiện vật chất kỹ thuật theo quy định.
• Giấy xác nhận sức khỏe: của chủ cơ sở và người trực tiếp sản xuất, kinh doanh thực phẩm, do cơ sở y tế tuyến huyện trở lên cấp (còn hiệu lực).
• Giấy chứng nhận tập huấn kiến thức ATTP: của chủ cơ sở và người trực tiếp sản xuất, kinh doanh thực phẩm, do cơ quan thẩm quyền cấp.

Ngoài ra, tùy theo yêu cầu của cơ quan quản lý, bộ hồ sơ có thể bao gồm thêm bản thiết kế mặt bằng cơ sở, sơ đồ quy trình bảo quản thực phẩm, giấy chứng nhận nguồn gốc nguyên liệu hoặc kết quả kiểm nghiệm sản phẩm (nếu có), và Bản cam kết đảm bảo ATTP theo mẫu quy định. Việc chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng sẽ giúp rút ngắn thời gian thẩm định.

Quy trình xin giấy chứng nhận an toàn thực phẩm tại TP.HCM

Thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận VSATTP thường gồm các bước sau:

1. Nộp hồ sơ: Chủ cơ sở nộp bộ hồ sơ đầy đủ tại cơ quan có thẩm quyền. Tại TP.HCM, Sở An toàn Thực phẩm (Sở ATTP) là nơi tiếp nhận và xử lý hồ sơ cho các doanh nghiệp, cơ sở lớn. Với các hộ kinh doanh cá thể (quán ăn, tiệm cà phê nhỏ, đăng ký ở cấp quận/huyện), hồ sơ được nộp tại Phòng Kinh tế hoặc bộ phận một cửa của UBND quận/huyện. Việc xác định đúng cơ quan tiếp nhận sẽ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.
2. Kiểm tra hồ sơ: Trong vòng 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan thẩm quyền sẽ kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và xuống cơ sở kiểm tra điều kiện thực tế. Trường hợp hồ sơ không hợp lệ hoặc cơ sở chưa đạt yêu cầu, cơ quan sẽ thông báo bằng văn bản, nêu rõ lý do và yêu cầu khắc phục.
3. Thẩm định thực tế: Sau khi hồ sơ hợp lệ, cán bộ chuyên môn sẽ đến kiểm tra trực tiếp cơ sở (về trang thiết bị, quy trình, an toàn vệ sinh…) để đánh giá các điều kiện ATTP. Nếu cơ sở đáp ứng đầy đủ, giấy chứng nhận sẽ được cấp. Trong trường hợp cần khắc phục thêm, cơ sở thực hiện theo hướng dẫn trước khi được cấp phép.
4. Cấp giấy chứng nhận: Nếu đạt yêu cầu, cơ quan chức năng sẽ cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP (có hiệu lực 03 năm kể từ ngày cấp). Chủ cơ sở cần cam kết duy trì các tiêu chuẩn ATTP đã công bố. Trước khi giấy chứng nhận hết hạn, cơ sở phải chuẩn bị hồ sơ xin cấp lại để không gián đoạn hoạt động.

Hình minh họa: Sơ đồ quy trình xin cấp Giấy chứng nhận ATTP (VSATTP) tại TP.HCM

Tư vấn chuyên nghiệp và nguồn tham khảo

Quá trình xin Giấy chứng nhận ATTP có thể phức tạp với các chủ cơ sở lần đầu thực hiện. Nhiều doanh nghiệp đã tìm đến các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp như Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam (TCCL VN) để được hỗ trợ pháp lý và hoàn thiện hồ sơ nhanh chóng.

TCCL VN là đơn vị uy tín trong lĩnh vực tư vấn ATTP, cung cấp giải pháp toàn diện từ tư vấn luật đến hoàn thiện hồ sơ xin giấy phép ATTP và công bố sản phẩm phù hợp quy định. Ngoài ra, thông tin, biểu mẫu và hướng dẫn thủ tục luôn được cập nhật tại Trang thông tin Sở ATTP TP.HCM (atvstp.org.vn) hoặc Cổng Dịch vụ công của TP.HCM.

Về tiêu chuẩn đánh giá ATTP, các quy định pháp luật là cơ sở bắt buộc. Ví dụ, Điều 36 Luật ATTP và Nghị định 155/2018 quy định rõ các loại giấy tờ và thời gian giải quyết hồ sơ. Sở ATTP TP.HCM (thành lập từ năm 2017, hiện là Sở chuyên trách về ATTP đầu tiên của cả nước) có nhiệm vụ thẩm định và cấp giấy cho doanh nghiệp, đồng thời phối hợp hướng dẫn cấp giấy cho hộ kinh doanh ở cấp quận/huyện.

Thông tin tham khảo từ Sở ATTP và cơ quan quản lý chuyên ngành giúp đảm bảo hồ sơ đáp ứng đúng yêu cầu chuyên môn nhà nước.

Kết luận

Xin Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm là yêu cầu bắt buộc đối với các cơ sở kinh doanh thực phẩm tại TP.HCM và trên toàn quốc. Đây không chỉ là thủ tục pháp lý mà còn là cam kết về uy tín và chất lượng dịch vụ đối với khách hàng.

Để thủ tục diễn ra thuận lợi, cơ sở cần chuẩn bị chu đáo về cơ sở vật chất, nhân sự và hồ sơ pháp lý theo quy định. Việc tuân thủ đầy đủ quy định của Sở ATTP và các văn bản pháp luật (như Nghị định 15/2018, 155/2018 và các Thông tư liên quan) sẽ giúp quá trình đăng ký giấy phép an toàn thực phẩm diễn ra nhanh chóng, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm cho người tiêu dùng.